Ir a la página de inicio Visualizar mapa de cruceiros Cruceiros de A Coruña Cruceiros de Lugo Cruceiros de Ourense Cruceiros de Pontevedra

        Provincia: A Coruña

        Ayuntam.: Santiago de Compostela   Parroquia: Santiago de C.

        Porta do Camiño. Cruceiro do Home Santo

        Coordenadas (WGS84):
        42º52'55.11''N  8º32'23.32''O (42.8820027,-8.5397226)


Haz clic si quieres ver la zona en maps
También puedes ver el mapa más abajo
Cruceiro del tipo "Crucifijo" (con la imagen de Cristo en el anverso de la Cruz)Cruceiro de anxiños / Cruceiro de angelitosO cruceiro foi movido da súa localización orixinal / El cruceiro fue movido de su ubicación original / The stone cross was moved from its original locationCruceiro situado en el Camino de Santiago o muy próximo / Cruceiro situado no Camiño de Santiago ou moi próximo
Cruceiros en Padrón
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela


Bajo la imagen de Cristo se sitúa Santiago Apóstol, acompañado de sus discípulos Teodoro e Atanasio
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Foto de Martín Ninazo
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Cruceiros en Santiago de Compostela
Foto: José Antonio Sobrino
Foto de Mari Luz RB
José M. Laredo Verdejo, en su obra "Os nosos cruceiros" (Boreal - Xuntanza Editorial) explica la historia de este cruceiro. Entre otros muchos datos indica:

"Hai algo máis dun século o Concello santiagués efectuou unhas obras na Porta do Camiño e, como "estorbaba", tirárono despois de rompelo. Quedaron inservibles o pedestal e a columna, pero un cura párroco recolleu as pedras e trasladounas á súa freguesía, Sabugueiro, reinstalándoo á esquerda da estrada a Lugo, a uns 14 Kms. de Santiago; un lugar tranquilo, case perdido naquelas épocas e próximo a Lavacolla. Quedou alí durante case un século, sobre unha columna postiza, polo "amor a arte" daquel crego de apelido Caneda, que salvou da ruína a esta magnífica peza e, gracias a súa positiva acción, podemos contemplala nos nosos días."

"Na época do Cardeal Quiroga Palacios intentouse recuperalo e, chegados ó lugar os encargados do traballo, atopáronse coa violenta oposición dos veciños que, despois dun século, consideraban seu o cruceiro. Oímos contar que tiveron que volver de noite e en secreto para podelo levar."

"Hay algo más de un siglo el Ayuntamiento santiagués efectuó unas obras en la Puerta del Camino y, como "estorbaba", lo tiraron después de romperlo. Quedaron inservibles el pedestal y la columna, pero un cura párroco recogió las piedras y las trasladó a su feligresía, Sabugueiro, reinstalándolo a la izquierda de la carretera a Lugo, a unos 14 Kms. de Santiago; un lugar tranquilo, casi perdido en aquellas épocas y próximo a Lavacolla. Quedó allí durante casi un siglo, sobre una columna postiza, por el "amor al arte" de aquel cura de apellido Caneda, que salvó de la ruina esta magnífica pieza y, gracias su positiva acción, podemos contemplarla en nuestros días."

"En la época del Cardenal Quiroga Palacios se intentó recuperarlo y, llegados al lugar los encargados del trabajo, se encontraron con la violenta oposición de los vecinos que, después de un siglo, consideraban suyo el crucero. Oímos contar que tuvieron que volver de noche y en secreto para poderlo llevar."


El cruceiro estuvo en Lavacolla (entrada del aeródromo) por lo menos hasta 1949 (hay documento gráfico que lo demuestra). El Cardenal Quiroga Palacios (1900-1971) fue nombrado arzobispo de Santiago el 4 de junio de 1949.
Cruceiros en Santiago de Compostela Cruceiros en Santiago de Compostela Cruceiros en Santiago de Compostela
Fotos: Evaristo Cancelas

        Más información sobre este cruceiro  

Cruceiros en Santiago de Compostela Cruceiros en Santiago de Compostela Haz clic para ver más fotos del cruceiro
Fotos: David Conde
Portada dun folleto da mostra de Martínez Coello na Sala de Exposicións de Información e Turismo de Pontevedra (do 22 ao 31 de marzo de 1975).




        Más información en Patrimonio Galego.net   


        roteiros.culturagalega.gal


Cruceiros en Santiago de Compostela Cruceiro incluido en la obra "AS CRUCES DE PEDRA NA GALIZA", Alfonso R. Castelao. Editorial Nós, 1950. Lámina

En un ordenador puedes hacer clic en la lámina para ampliarla. Una vez ampliada pulsa la letra "f" y se ampliará más.

Cruceiro incluido en la obra "Cruceiros na provincia da Coruña", de Luis Martín Ruíz (Deputación da Coruña, 1999), con el número 79.20.1, Vol. IV, pág. 2153

Cruceiro incluido en la obra "Os nosos cruceiros". Autor e ilustrador: José M. Laredo Verdejo. Boreal - Xuntanza Editorial, 1993. Vol. I, pág. 16-19.



Más bibliografía después de los mapas




Cruceiro objeto de estudio en la ponencia "O CRUCEIRO OU CRUZ DO HOME SANTO (SANTIAGO DE COMPOSTELA): HISTORIA E LENDA" presentada por Clodio González Pérez y publicada en el libro "Actas do V Congreso Galego de Cruceiros". Edita: Asociación Galega para a Cultura e a Ecoloxía, 2014. Págs. 119-130.

El autor, entre otros muchos datos, nos indica: "O único elemento que se conserva do antigo cruceiro gótico é a parte superior, sendo o demais de cando se trasladou para Sabugueira, do século XX ou xa de cando se montou de novo no actual na Porta do Camiño, en 1964."

Cruceiro incluido en la ponencia "OS CRUCEIROS NOS CAMIÑOS GALEGOS DE PEREGRINACIÓN" presentada por Juan J. Burgoa y publicada en el libro "ACTAS DO Iº CONGRESO GALEGO SOBRE "CRUCEIROS E CRUCES DE PEDRA"". Edita: Asociación Galega para a Cultura e a Ecoloxía, 2009. Pág. 34

Cruceiro incluido en la ponencia "ALGÚNS PRECURSORES COMPOSTELÁNS NO ESTUDO E VALORACIÓN DOS CRUCEIROS (SÉCULO XIX)" presentada por Clodio González Pérez y publicada en el libro "IX CONGRESO GALEGO DE CRUCEIROS". Edita: Asociación de Amigos dos Cruceiros, Cruces de Pedra e Petos de Ánimas, 2018, Pág. 131 y 137.

Cruceiro incluido en la ponencia "CRUCEIROS DE ANXIÑOS II PARTE" presentada por Xesús Antonio Gulías Lamas y publicada en el libro "IX CONGRESO GALEGO DE CRUCEIROS". Edita: Asociación de Amigos dos Cruceiros, Cruces de Pedra e Petos de Ánimas, 2018, Pág. 152

Cruceiro incluido en el trabajo "DE FERROL A COMPOSTELA. LOS CRUCEROS DEL CAMINO INGLÉS" de Juan J. Burgoa. Publicado en AULAS NO CAMIÑO, 1997, Director: Xosé Neira López, pág. 288

Cruceiro incluido en la obra "INVENTARIO DE LA RIQUEZA MONUMENTAL Y ARTÍSTICA DE GALICIA", de Ángel del Castillo. Publicado por la Fundación Pedro Barrié de la Maza, 2008 (facsimil de la edición de 1987, reedición de la obra publicada en 1972). Vol. II, pág. 319

El autor lo sitúa en Labacolla, indicándonos: "Con diversas imágenes y relieves en los frentes y florones en los extremos de los brazos, constituye este crucero uno de los más hermosos y antiguos de Galicia, obra tal vez de últimos del siglo XV. (Procedía de Santo Domingo de Bonaval a donde se ha reintegrado)."

Cruceiro incluido en la obra "GALICIA HISTORIA E IMAGEN" (La Coruña), de Ramón Blanco Arean. 1979,  Tomo 2, pág. 72  (reseña fotográfica).

Cruceiro incluido en artículo "LAS CRUCES Y LOS CRUCEIROS", de Bernardo Barreiro de V.V. Publicado en "Galicia Diplomática", Tomo IV, num 21, 1889, pág 166

El autor, entre otros datos, nos indica: "...contiene nada menos de trece figuras... Cristo... San Juan y la Virgen.... Apóstol Santiago y sus dos discípulos San Teodoro y San Atanasio.. El reverso de la cruz... la Madre de Dios con el niño... San Pedro y San Pablo.. la Virgen de los Dolores adorada por dos ángeles..."

Comment Form is loading comments...