|
Cruceiro
incluido en la obra "ARQUITECTURA DE INTERMEDIACIÓN NO VAL DE
MIÑOR. CRUCEIROS E PETOS DE ÁNIMAS", de Antonio
Soliño Troncoso y María Xosé Pérez
González. Instituto de Estudos Miñoranos, 2019, pags
272-277
Parte del texto contenido en esta obra:
DATACIÓN
Este monumento ten notables paralelos tipolóxicos co cruceiro
situado no barrio de igual nome desta parroquia. Non obstante as
caracteristicas que definen o seu estilo e a técnica ou mestria
de execución lévanosa a pensar que deberon ser creados
por distinta man. Este de San Cibrán é máis
depurado no estilo, acentúa mais o xesto e presenta unha
caracterización que entendemos como máis perfeccionada,
reelaborada, polo que, pensamos, debe ser posterior ao monumento
existente onde din "O Cruceiro"
CONSERVACIÓN
O Cristo ten rota a man dereita. Tamén presenta danos a cartela
da cruz, o colar e unha das uñas do brazo esquerdo da cruz vista
polo extradorso. Como tantas veces, foi sometido a operacións de
limpeza utilizando métodos impropios, moi abrasivos.
COMENTARIOS E LENDAS
Visitado o 4 de abril de 2007.
O cruceiro non presenta inscrición ningunha. O seu ámbito
inmediato non hai moitos anos que foi escavado e como consecuencia diso
quedou ao descuberto a plataforma. Na mesma data pavimentouse de pedra
a contorna.
Ata el chega a procesión de Corpus Christi. Ese mesmo día
ante este, dende hai aproximadamente uns dez anos, realízase
unha alfombra floral co fin de embelecer a cerimonia. Tamén o
rodean as procesións realizadas na honra da Virxe da
Concepción, no mes de Maio, e na honra a San Cibrán, no
mes de Setembro.
En relación con este cruceiro temos dous relatos de "sinais
antes de morrer" ou "morte prevista", que nos foron contadas por quen
as xentes do rural chaman "un corpo aberto". O primeiro deles
narráronnolo do seguinte xeito:
Tocaba regar nas leiras que tiñamos á outra banda da
ermida. Carguei o legón ao lombo -di Consuelo- e empecei a
camiñar cara a elas, pero ao chegar á altura do cruceiro
alguén, polas costas, empezou a tirarme do blusón. Dei a
volta e non encontrei a ninguén. Continuei camiñando pero
seguia a notarme presa. Entón sinto como dentro do peito se me
acelera o corazon, volvo mirar tras min e sigo a non atopar quen me
prende. Chego á altura da ermida cando o medo ne tina a punto do
desfalecemento. Pásoa e sóltanme. Unha vez rematadas as
tarefas da rega, e ainda un pouco asustada, volvo con paso
rápido á casa. Ao dia seguinte erguinme cedo e, cando
ía polo carreiro a outra leira mais pequenota, ao cruzarme
cunhas mulleres coñecidas do meu barrio contáronme que a
noitina pasada morrera o vecino Manuel da Xesteira. Non puido comigo e
levouno a el.
Segundo relato, relativo a un acontecemento sucedido, di, hai
máis de cincuenta anos:
Era noite, Consuelo xa estaba na cama. Andaban con arranxos na casa e o
tabique de madeira que separaba o seu cuarto da sala ainda no
tiña colocada a porta. Sucedialle o mesmo ao cuarto da
súa nai, que, colocado a carón deste, tamén miraba
para a sala.
De súpeto Consuelo non dá crédito ao que mira na
sala, resiste un anaco ata perdelo de vista e angustiada xeme:
Madre, itemos un home na casa!
Si filla, durme; tamén eu o mirei - contesta a nai dende o
cuarto veciño.
Acababan de ver un home de aspecto seco e cor pálida, traxado e
con sombreiro na cabeza, cruzando con paso lento a sala.
Aos poucos dias chegáronlles noticias de que o tío
Delfino, irmán da nai, ao que esta non chegara a coñecer
persoalmete, morrera ese mesmo dia en Montevideo.
Principal fonte oral: Consuelo Bouzada (76 anos), de San Cibrán.
(Páx 2 da obra: Autorízase a
reproducción de texto e fotografías sempre que se cite a
autoría e a fonte de procedencia.")
|