Ir a la página de inicio Visualizar mapa de cruceiros Cruceiros de A Coruña Cruceiros de Lugo Cruceiros de Ourense Cruceiros de Pontevedra

        Provincia: Pontevedra

        Municipio: Gondomar   Parroquia: Donas (Santa Baia)

        O Cruceiro

        Coordenadas (WGS84):
        42°06'10.2"N 8°47'41.0"O  (42.102840, -8.794714)


Haz clic si quieres ver la zona en google-maps
También puedes ver el mapa más abajo
Cruceiro del tipo "Crucifijo" (con la imagen de Cristo en el anverso de la Cruz)

Cruceiros en Gondomar Cruceiros en Gondomar
Fotos: Óscar Franco


Cruceiros en Gondomar Cruceiros en Gondomar Cruceiros en Gondomar

Cruceiros en Gondomar
Fotos: Mar Basalo



        Más información en Patrimonio Galego.net   


Cruceiro incluido en la obra "ARQUITECTURA DE INTERMEDIACIÓN NO VAL DE MIÑOR. CRUCEIROS E PETOS DE ÁNIMAS", de Antonio Soliño Troncoso y María Xosé Pérez González. Instituto de Estudos Miñoranos, 2019, pags 264-269


Parte del texto contenido en esta obra:

DATACIÓN
Como na maioria destes monumentos, tampouco neste caso existen datos acerca do autor e data de creación. É posible que a inscrición do pedestal achegase algunha luz sobre a data pero ao ser practicamente invisible polo altisimo grao de erosión nada aclara. A cara norte do pedestal, a menos castigada, permite ver alguns trazos pero segue sendo ilexible a mensaxe.
Atendendo á factura da obra habemos de concluir que posiblemente o autor non andaba sobrado de recursos artisticos. Isto, por si mesmo, ou sexa, o carácter arcaico da obra, neste caso xa pode ser un condicionante que induza a erro á hora de datalo. Ainda asi, tendo en conta que as figuras do pedestal nos remiten as caveiras e tibias que formaban parte da que pode entenderse como simboloxia tradicional do século XVIl, ao tratamento plano e pegado a cruz do Cristo e a que non é moi habitual que os cruceiros anteriores a 1700 presenten plataformas circulares, pensamos que podería tratarse dunha peza da segunda metade do XVIl ou algo posterior.

CONSERVACIÓN
Os chanzos da plataforma están parcialmente soterrados polos sucesivos pavimentados que sufriuo camiño. O bocel que presentan ten graves danos en varios puntos.O pedestal esta erosionado moi severamente, de xeito especial nas figuracións que aparecen nos vértices.

COMENTARIOS E LENDAS
Visitado o 27 de agosto de 2007
Era parada para os enterros que subian en dirección ao camposanto dende os barrios do Telleiro, as Barreiras, Sobreiro e o propio Cruceiro. Ante el pasaba unha procesión, desaparecida hai aproximadamente uns sesenta  anos, que saia da igrexa parroquial, baixaba ata o barrio da Barga, continuaba polo Camiño Real ata O Telleiro e subia polo Cruceiro cara ao barrio do Mosteiro. Tamén en tempos chegaba ata el unha procesión en rogativa no mes de Maio que se correspondia coa terceira xornada pois a primeira realizábase arredor da igrexa parroquial e a
segunda chegaba ata o calvario do Mosteiro.
Dende antigo existiu o costume de achegarse a orar ante el. Este hábito, hoxe totalmente desaparecido co falecemento hai un ano de Camila do Cruceiro, exercíase ao atardecer. Reunianse mulleres dos barrios do Telleiro, o Cruceiro e outros e celebraban rezos de xeito ritual describindo circulos arredor do monumento. Algunhas levaban flores que, unha vez rematada a cerimonia, depositaban sobre o pedestal onde permanecian ata a mañá seguinte cando a mesma devota pasaba a recollelas.
inalizados os rezos, a plataforma do cruceiro servia de asento ás mulleres, as cales iniciaban un faladoiro que adoitaba estenderse ata ben entrada a noite en época estival.
Este monumento tamén se coñece como Cruceiro do Cura, suponemos que pola proximidade da casa dalgún sacerdote.

(Páx 2 da obra: Autorízase a reproducción de texto e fotografías sempre que se cite a autoría e a fonte de procedencia.")

Cruceiro incluido en la obra "Gondomar. Historia, Arte e Territorio". Manuel Soliño Troncoso, José Luis Mosquera Veleiro, Alfonso Soliño Troncoso y Antonio Soliño Troncoso. Editorial IR INDO, 1995, pág. 209

Los autores, entre otros datos, nos indican: "Nos catro vértices do pedestal ten talladas senllas figuras con cabeza humana e mans entrelazadas."

Cruceiro de Donas incluido en la obra "Cruceros de VAL MIÑOR y Sta. María de Oia", de Salvador Fernández de la Cigoña Fraga. Editado por la Excma. Diputación Provincial de Pontevedra, 2004. Pág. 97

--- Más bibliografía después de los mapas ---


Descrición en castellano
Description in English
Description in portugues
Glosario

Tipo de cruceiro: "de Crucifixo" (coa imaxe de Cristo na Cruz)

Cruz de sección cuadrangular, con remates florenzados. No anverso atópase a figura de Cristo crucificado. No reverso figura a Virxe dolorosa, sobre peana de un anxo

Capitel cilíndrico, con molduras

Fuste (vara/varal) de sección circular. Colariño na parte superior

Base de forma cúbica, caveira e tibias

Plataforma de tres chanzos, con voo, de forma circular



Cruceiro incluido en la obra "HISTORIA DA COMARCA DO VAL MIÑOR (Baiona - Nigrán e Gondomar)", de Salvador Fernández de la Cigoña Fraga. Editado por AGCE (ASOCIACIÓN GALEGA PARA A CULTURA E A ECOLOXÍA), 1995. Pág. 147

Cruceiro incluido en la obra "CRUCES, CRUCEIROS E PETOS DO CONCELLO DE GONDOMAR" de Estanislao Fernández de la Cigoña Núñez. Editado por la Asociación Galega para a Cultura e a Ecoloxía (AGCE), 2013, págs 42-43




Comment Form is loading comments...