| |
|
|
|
|
|
 |
Provincia: Pontevedra Municipio: Gondomar Parroquia: Borreiros (S. Martiño) S. Martiño de Borreiros
Coordenadas (WGS84):
|
|
 También puedes ver el mapa más abajo |
  |
 |
 |
 |
 |
| "Borreiros, Gondomar, cruceiro" por HombreDHojalata - Obra propia. Baixo a licenza CC BY-SA 3.0 a través de Wikimedia Commons. | Fotos de Carlos Acuña Rubio | |
| El cruceiro estaba situado a unos 25 mts al noreste de su ubicación actual, en este punto | ||
|
Más información en Patrimonio Galego.net |
Tipo de cruceiro: "de Crucifixo" (coa imaxe de Cristo na Cruz) Cruz de sección octogonal. No anverso atópase a figura de Cristo crucificado, tres cravos, o pe dereito monta sobre o esquerdo. No reverso figura a Piedade (coa cabeza de Cristo cara a parte dereita da Virxe) Capitel cuadrangular, con volutas. Ábaco de lados rectos Fuste (vara/varal) de sección octogonal. Colariño na parte superior Base cuadrangular, arestas superiores rebaixadas (chafrán). Ten gravados Plataforma de catro chanzos, de forma cuadrangular, con voo |
 |
Cruceiro catalogado en el PXOM |
 |
Cruceiro
incluido en la obra "ARQUITECTURA DE INTERMEDIACIÓN NO VAL DE
MIÑOR. CRUCEIROS E PETOS DE ÁNIMAS", de Antonio
Soliño Troncoso y María Xosé Pérez
González. Instituto de Estudos Miñoranos, 2019, pags
184-188 Parte del texto contenido en esta obra: DATACIÓN Nas cartelas do pedestal ten unha lenda considerablemente erosionada, outra vez as limpezas excesivas, que transcribimos como segue: SETR ASLA DOYR EEDI FICO ENEL
ANO 1850
A mensaxe refírese ao traslado feito dende o lugar de orixe, na encrucillada formada entre o camiño real e o da fonte do Charco, ao Campo da Feira, no Monteiro, ou ao posterior efectuado dende este lugar ao torreiro da festa. Polo tanto é anterior a esa data, feito que parece confirmar a morfoloxia da cruz. CONSERVACION Aceptable, se ben dá a impresión de que foi sometido a limpezas excesivamente agresivas, como a efectuada neste 2006. Respecto á contorna, que é outro xeito necesario de conservación, ha de poñerse de relevo o alto grao de contaminacion estética e deturpación ambiental que significa a proliferación de elementos indesexables no ámbito. COMENTARIOS E LENDAS Visita o 30 de novembro de 2006. Ante el pasa a procesión no dia da festa parroquial.En tempos foi punto de parada para os enterros. Este cruceiro hoxe coñécese como de San Martiño pero non sempre foi así. O lugar de orixe estaba nunha encrucillada ao pé de Viso de Calvos e posteriormente pasaria ao Monteiro. Cando na parroquia se refiren a el neste sitio chámanlle "Calvario Vello". Pensamos que coa decadencia da feira de gando que dende o seculo XVII, non sabemos se existía antes, se Viña celebrando no citado barrio, foi trasladado para San Martiño. Pero daquela o torreiro de festas era distinto. Estaba fechado cunha fila de perpiaño polo vento sur e mediante un pequeno murete que ia crecendo en altura a medida que baixaba o camiño polo leste. Aqui existia unha subida de escaleiras. Nese estreito camiño emprazouse preto do ángulo sueste do murete citado, xusto fronte á modificada Pousa e a caron do antigo emprazamento dun peto de ánimas coñecido como de San Martino ou da Pousa. Revisitado o 25 de outubro de 2016 E ai estivo ata que nos anos oitenta se levantou o mencionado murete con motivo da transformacion do antigo camiño na actual estrada que sobe en dirección ao Monteiro por mor do substancial incremento de vehiculos a motor na parroquia. Entón decidiuse trasladalo ao lugar actual, na beira contraria dun torreiro que agora xa non celebra festa ningunha. Encargouse do traslado o canteiro Tito Sousa, coa axuda de Lito Expósito. A maior dificultade presentouse cando se tentou desmontar a cruz respecto do capitel. Estaba embutida nel a través dun enlace pétreo troncocónico e fixada mediante chumbo fundido. Logo de varios intentos, decidiron cortala de xeito tanxencial a aquel para no intre de volver montala fixala mediante un bulon pasante de bronce tomado con cola de canteiro. A solución aporta innegables vantaxes respecto á introdución dunha peza de ferro pero non resolve as negativas dilatacións por cambio de temperatura. Revisitado o 19 de agosto de 2019. O antigo torreiro de festas foi sometido a obras de urbanización. Mellorou notablemente a imaxe do lugar e a contextualización do cruceiro. (Páx 2 da obra: Autorízase a reproducción de texto e fotografías sempre que se cite a autoría e a fonte de procedencia.") |
 |
Cruceiro
incluido en la obra "Cruceros de VAL MIÑOR y Sta.
María
de Oia", de Salvador Fernández de la Cigoña
Fraga.
Editado por la Excma. Diputación Provincial de Pontevedra,
2004.
Pág. 100 |
 |
Cruceiro
incluido en la obra "HISTORIA DA COMARCA DO VAL MIÑOR
(Baiona -
Nigrán e Gondomar)", de Salvador Fernández de la
Cigoña
Fraga.
Editado por AGCE (ASOCIACIÓN GALEGA PARA A CULTURA E A
ECOLOXÍA), 1995.
Pág. 152 |
 |
Cruceiro
incluido en la obra "CRUCES, CRUCEIROS E PETOS DO CONCELLO DE GONDOMAR"
de Estanislao Fernández de la Cigoña
Núñez.
Editado por la Asociación Galega para a Cultura e a
Ecoloxía (AGCE), 2013, págs 18-19 El autor, entre otros datos, nos habla del epígrafe de la basa: "Trasladouse e reedicouse no ano de 1860" |
| --- Más bibliografía después de los mapas --- |
 |
 |
 |
 |
Cruceiro
incluido en la obra "Gondomar. Historia, Arte e Territorio". Manuel
Soliño Troncoso, José Luis Mosquera Veleiro, Alfonso
Soliño Troncoso y
Antonio Soliño Troncoso. Editorial IR INDO, 1995, pág. 205 Los autores, entre otros datos, nos indican: "Rodeando o pedestal ten oito medallóns nos que se pode ler: "-SETR- -ASLA- -DOYR- -EEDI- -FICO- -EN EL- -ANOD- -1850-." |
|
Comment
Form
is loading comments...
|
| |
