Ir a la página de inicio Visualizar mapa de cruceiros Cruceiros de A Coruña Cruceiros de Lugo Cruceiros de Ourense Cruceiros de Pontevedra

        Provincia: Pontevedra

        Municipio: Gondomar   Parraoquia: Chaín (Santa María)

        Cruceiro da Piedade. Lugar Pintor

        Coordenadas (WGS84):
        42°07'04.6"N 8°44'19.8"O  (42.1179417,-8.7388279)


Haz clic si quieres ver la zona en google-maps
También puedes ver el mapa más abajo
Cruceiro del tipo "Crucifijo" (con la imagen de Cristo en el anverso de la Cruz)

Cruceiros en Gondomar
Cruceiros en Gondomar
Cruceiros en Gondomar
Foto de Alberto Costas Foto: Isaac González

Cruceiros en Gondomar Cruceiros en Gondomar Cruceiros en Gondomar


Descrición en castellano
Description in English
Description in portugues
Glosario

Tipo de cruceiro: "de Crucifixo" (coa imaxe de Cristo na Cruz)

Cruz latina, de sección cuadrangular. No anverso atópase a figura de Cristo crucificado, o pano de pureza (perizoma) está anoado á dereita

Capitel cuadrangular

Fuste (vara/varal) de sección circular

Plataforma de dous chanzos. Sobre ela os que poderían ser os restos da cruz orixinal do cruceiro (substituída posteriormente pola actual), con Cristo e unha Piedade.


        Más información en Patrimonio Galego.net   


Cruceiro incluido en la obra "ARQUITECTURA DE INTERMEDIACIÓN NO VAL DE MIÑOR. CRUCEIROS E PETOS DE ÁNIMAS", de Antonio Soliño Troncoso y María Xosé Pérez González. Instituto de Estudos Miñoranos, 2019, pags 214-219

Cruceiro da Santa


Parte del texto contenido en esta obra:

DATACIÓN
Non temos datos da súa fundación. Atendendo a cuestións tipolóxicas e de estilo tales como a case inexistencia de capitel, o tipo de fuste, a erosionada representación de caveiras-monstro, o tratamento plano e adherido das representacions, a cara moi de nena da Virxe e o grao de desgaste que presenta todo o monumento, con mención particular para os chanzos da plataforma, pedestal e varal, pensamos poderia tratarse dunha obra de inicios do XVII.

CONSERVACIÓN
Na década dos setenta do século pasado, segundo parece, foron subtraidos dous grupos escultoricos que completaban o monumento dos que trataremos no seguinte apartado. Todo o conxunto, como xa anteriormente comentamos, presenta un avanzado estado de erosión -particularmente notable na plataforma, pedestal e varal- consecuencia moi probablemente da súa antigüidade e, tamén, do sometemento a sistemas de limpeza moi agresivos. Isto sucedeu na década dos noventa do século pasado, máis non debe equivocarnos. Igual sistema foi empregado ao mesmo tempo no seu veciño, o cruceiro do Adro das Merces, e nin o desgaste nina imaxe de antigüidade son equivalentes. O Cristo esculpido no anverso ten danos nas mans.

COMENTARIOS E LENDAS
Visitado O 12 de abril de 2007.
No anverso, que mira cara á capela, aparece sobre o chanzo de maior altura un grupo escultórico pegado na base con morteiro de cemento que non é outra cousa que unha cruz doutro cruceiro, hoxe parcialmente mutilada, colocada coa Piedade å fronte. Isto casa coa idea, moi estendida na parroquia, de que aos pés deste monumento existía unha representación escultórica das Tres Marias, isto é, da Virxe Maria, María Magdalena, a de Magdala, e "a outra Maria" ou Maria de Betania, das cales só se conserva a da Virxe. Crese que as outras dúas pezas, María Magdalena e Maria de Betania, foran esculpidas de raiz mentres que esta terceira estaria sendo reutilizada. Actualmente o grupo que se conserva aínda mantén como anverso a representación dunha Piedade, segundo quedou dito, que coa man esquerda agarra o brazo dereito do fillo e coa dereita suxéitao á altura dos omros. Ao Cristo morto fáltalle a cabeza. A Virxe cóbrese cun manto e descansa sobre unha cabeza de anxo. Na parte posterior da cruz o Cristo ten a cabeza ladeada sobre o ombro dereito e os ollos pechados. Fáltanlle os brazos e ten rotas as pernas. Os paus da cruz foron seccionados para realzar a figura da Virxe como elemento escultorico principal e destacado.
O conxunto formado polas tres Marias orixinariamente estaba situado diante do cruceiro, a un metro de distancia aproximadamente, segundo contan na parroquia. Esta versión pode corroborarse acudindo á publicación de Espinosa Rodriguez do ano 1951, se ben nesa data só parece existir unha peza; a fotografia non é moi explicita. En todo caso, temos que dicir que non fomos quen de confirmar definitivamente o numero de unidades que durante un tempo compuxeron o monumento nin se parte delas puideron ser incorporadas despois do ano 51 e, polo tanto, non confirmamos nin desmentimos a lenda parroquial.

Principal fonte oral: Delfina Duran (87 anos), do Pedrouco.

A dicir de Dorinda Nieves Hermida Fernández, de Cidáns, sempre existiu só o único grupo conservado e foi no final dos setenta ou principio dos oitenta cando intentaron roubalo. Non lembra con precisión o ano pero recorda que foi ao dia seguinte da festa de setembro. Relata que por algunha razón non desvelada a imaxe apareceu no rego, ao pé do coto, conformándose os ladróns con levar a cabeza do Cristo. Contóunolo en xaneiro de 2017, camiño dos 93 anos.
No que si coinciden todas as fontes consultadas é en que a consecuencia da subtracción relatada os veciños decidiron colocar os restos conservados no lugar que actualmente ocupan. Este cruceiro, fermoso e moi peculiar entre todos os do Val de Miñor, tamén é coñecido como "do Coto das Mercés" e "da Piedade"

(Páx 2 da obra: Autorízase a reproducción de texto e fotografías sempre que se cite a autoría e a fonte de procedencia.")

"Cruceiro de las Mercedes" incluido en la obra "Cruceros de VAL MIÑOR y Sta. María de Oia", de Salvador Fernández de la Cigoña Fraga. Editado por la Excma. Diputación Provincial de Pontevedra, 2004. Pág. 107

El autor, entre otros datos, nos indica: "En realidad se trata de dos cruceros O, mejor dicho, de un cruceiro y los restos de otro."

Cruceiro incluido en la obra "Gondomar. Historia, Arte e Territorio". Manuel Soliño Troncoso, José Luis Mosquera Veleiro, Alfonso Soliño Troncoso y Antonio Soliño Troncoso. Editorial IR INDO, 1995, pág. 207

Cruceiro incluido en la obra "CRUCES, CRUCEIROS E PETOS DO CONCELLO DE GONDOMAR" de Estanislao Fernández de la Cigoña Núñez. Editado por la Asociación Galega para a Cultura e a Ecoloxía (AGCE), 2013, págs 23-24



No está disponible la vista de calle en esta zona

Comment Form is loading comments...